Taş Çağı, insanlık tarihinin Paleolitik (Eski Taş Çağı), Mezolitik (Orta Taş Çağı) ve Neolitik (Yeni Taş Çağı) dönemlerini kapsayan ve insanların temel olarak taş aletler kullandığı tarih öncesi bir dönemdir. Bu dönem, yaklaşık olarak 2.5 milyon yıl önce başlamış ve bölgelere göre farklı zamanlarda sona ermiştir. Taş Çağı, madenlerin keşfi ve kullanımına geçilmesiyle sona ermiştir.
Taş Çağı, kendi içinde üç ana döneme ayrılır:
Paleolitik (Eski Taş Çağı): İnsanlık tarihinin en uzun dönemi olan Paleolitik, yaklaşık 2.5 milyon yıl önce başlamış ve MÖ 10.000'e kadar sürmüştür. Bu dönemde insanlar, genellikle göçebe avcı-toplayıcı topluluklar halinde yaşamışlardır. Temel geçim kaynakları avcılık, balıkçılık ve yabani bitki toplama olmuştur. Paleolitik dönemde insanlar, basit taş aletler yapmış ve kullanmışlardır. Ateşin kontrol altına alınması ve kullanılması da bu döneme aittir. Homo Habilis, Homo Erectus ve Neandertal gibi insan türleri bu dönemde yaşamıştır.
Mezolitik (Orta Taş Çağı): Paleolitik ile Neolitik arasındaki geçiş dönemidir. Yaklaşık olarak MÖ 10.000 ile MÖ 8.000 yılları arasına denk gelir. Bu dönemde iklim değişiklikleri yaşanmış, büyük memelilerin nesli tükenmiş ve insanlar daha küçük hayvanları avlamaya ve bitki toplamaya yönelmişlerdir. Mikrolit adı verilen küçük taş aletler bu dönemde yaygın olarak kullanılmıştır. İnsanlar, daha yerleşik yaşama geçmeye başlamışlardır.
Neolitik (Yeni Taş Çağı): İnsanlık tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Yaklaşık olarak MÖ 8.000 ile MÖ 3.000 yılları arasına denk gelir. Bu dönemde tarım ve hayvancılık başlamış, insanlar yerleşik hayata geçmişler ve köyler kurmuşlardır. Toprak kaplar yapılmış, dokumacılık gelişmiş ve taş aletler daha da inceltilmiştir. Çatalhöyük gibi önemli yerleşim yerleri bu dönemde kurulmuştur.
Taş Aletler: Taş Çağı'nın en belirgin özelliği, insanların taş aletler kullanmasıdır. Bu aletler, avlanma, kesme, kazma ve diğer işlerde kullanılmıştır. Taş aletler, genellikle çakmak taşı, obsidyen ve kuvars gibi sert taşlardan yapılmıştır.
Ateş: Ateşin kontrol altına alınması ve kullanılması, Taş Çağı insanları için büyük bir avantaj sağlamıştır. Ateş, ısınma, aydınlatma, yemek pişirme ve yırtıcı hayvanlardan korunma gibi amaçlarla kullanılmıştır.
Sanat: Taş Çağı insanları, mağara resimleri, heykelcikler ve diğer sanat eserleri yapmışlardır. Bu eserler, insanların inançları, yaşam tarzları ve çevreleriyle ilgili önemli bilgiler vermektedir. Lascaux Mağarası ve Altamira Mağarası gibi mağaralardaki resimler, Taş Çağı sanatının en önemli örneklerindendir.
Yerleşim Yerleri: Paleolitik dönemde insanlar genellikle mağaralarda ve kaya sığınaklarında yaşamışlardır. Mezolitik dönemde ise daha kalıcı yerleşim yerleri kurmaya başlamışlardır. Neolitik dönemde ise tarım ve hayvancılığın gelişmesiyle birlikte köyler ve daha sonra şehirler kurulmuştur. Göbeklitepe ve Çatalhöyük gibi yerleşim yerleri, Neolitik dönemin önemli örneklerindendir.
Taş Çağı, dünyanın farklı bölgelerinde farklı zamanlarda yaşanmıştır. Afrika, Avrupa, Asya ve Amerika kıtalarında Taş Çağı'na ait kalıntılar bulunmuştur. Her bölgenin kendine özgü kültürel ve teknolojik gelişmeleri olmuştur.
Taş Çağı, madenlerin keşfi ve kullanımına geçilmesiyle sona ermiştir. İlk olarak Bakır Çağı, ardından Bronz Çağı ve Demir Çağı gelmiştir. Madenlerin kullanımı, insanların daha gelişmiş aletler yapmasını ve daha karmaşık toplumlar oluşturmasını sağlamıştır.
Bu makale, Taş Çağı hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için ilgili kaynaklara başvurabilirsiniz.